گاز گرفتن؛ رفتاری نامطلوب در طوطی ها
اگر شما هم از کسانی هستید که از پرندگان، مخصوصاً طوطی ها نگهداری می کنید و یا یکی از آشنایان و دوستانتان به این کار علاقه دارد، حتماً می دانید که یکی از رفتارهای آزار دهنده طوطی ها گاز گرفتن می باشد. در نگاه اول شاید این مسئله زیاد اذیت کننده به نظر نیاید؛ اما باید بدانید که برخلاف جثه کوچک این پرندگان، فشاری که با منقارشان ایجاد می کنند بسیار زیاد بوده و در صورتی که توسط یکی از آن ها گاز گرفته شوید، متحمل آسیب های جدی خواهید شد. خصوصا گاز گرفتن طوطی کاسکو به دلیل بزرگ تر بودن منقارش درد بیشتری را به شما تحمیل میکند.
دلایل گاز گرفتن طوطی چیست ؟
اغلب اوقات تصور می شود که طوطی ها در صورتی که به خوبی اهلی و تربیت نشده باشند، رفتار های تهاجمی نظیر گاز گرفتن از خود نشان می دهند. البته که این موضوع تا حدی درست می باشد ولی این تنها دلیل گاز گرفتن در طوطی از جمله طوطی برزیلی نیست. در ادامه به برخی از این دلایل اشاره می کنیم.
بازی و شیطنت
گاز گرفتن طوطی ها در حین بازی امری عادی است. جنب و جوش و فعالیت زیاد باعث می شود که آنها هیجان زده شوند و ناخوداگاه رفتارهایی از خودشان نشان دهند. حتی گاهی ممکن است که تعادل خود را از دست داده و برای جلوگیری از افتادن شما را گاز بگیرند. یکی دیگر از دلایلی که ممکن است طوطی در حین بازی شما را گاز بگیرد این است که او دیگر حوصله بازی و وقت گذراندن با شما را ندارد و ترجیح می دهد به قفس برگشته و استراحت کند.
اینجاست که یاد گرفتن زبان بدن طوطی تان اهمیت ویژه ای پیدا می کند. اگر شما با رفتارهای او و حالات مختلفش آشنا باشید، پیش از اینکه طوطی قصد کند پیامش را به روش خشونت آمیزی به شما انتقال دهد، می توانید برای رفع نیاز او اقدام کنید.
نگرانی و وحشت
پرندگانی که در طبیعت زندگی می کنند برای حفظ خود از خطرات و آسیب ها و یا در هنگام ترس و نگرانی می توانند به راحتی پرواز کرده و خود را از خطر دور کنند. در رابطه با پرندگان خانگی که اغلب بال هایشان کوتاه می شود و توانایی پرواز ندارند، ما شاهد رفتار دفاعی دیگری هستیم و آن گاز گرفتن می باشد. لذا اگر پرنده شما در چنین وضعیتی بود، لازم است که سریعاً عامل ترس و نگرانی را از او دور کرده و در صورت لزوم او را به قفسش، که بیشتر در آن احساس امنیت می کند، برگردانید.
تغییرات هورمونی و بلوغ
در پرندگان نیز تغییرات هورمونی و بلوغ با رفتارهای متفاوتی خود را نشان می دهد. به عنوان مثال در این دوره زمانی، حس دفاع از جفت در طوطی شما بیشتر شده و در صورتی که نزدیکش شوید، سعی می کند با گاز گرفتن شما از او محافظت کند؛ یا اینکه پرنده شما قفسش را به عنوان قلمرو خود به حساب آورده و از نزدیکی شما به آن حس خوبی نخواهد داشت. گاز گرفتن طوطی در این دوره زمانی موقتی بوده و پس از مدتی این رفتار او برطرف می شود.
رفتار غریزی در جوجه ها
نوزادان بیشتر جانوران در ماه های اول زندگی، اشتیاق زیادی برای کشف دنیا دارند و بیشتر هم این کار را به کمک دهان خود انجام می دهند. جوجه طوطی ها هم از این قاعده مستثنی نیستند. آنها برای شناخت شما و ارتباط برقرار کردن، ممکن است تصمیم به گاز گرفتن شما کنند. البته که خودشان متوجه این نیستند که این کارشان برای شما دردناک است و بر خلاف توله سگ ها که با شنیدن صدای دردآلود شما دست از کار خود می کشند، جوجه طوطی ها این واکنش را جالب دانسته و اقدام به انجام دوباره کارشان می کنند.
به عنوان مثال، یکی از دلایل عمده گاز گرفتن طوطی عروس و عادت کردن او به این کار این است که هنگامی که شما برای بیرون آوردن جوجه طوطی خود دست در قفس او می برید، او از منقار خود برای گرفتن دست شما و بالا کشیدن خود استفاده می کند؛ اما فشار محکم منقار او باعث می شود که شما ناله کرده و دست خود را عقب بکشید.
جوجه طوطی شما در این حالت از واکنش شما خوشش آمده و به جای اینکه دیگر دست شما را با منقارش نگیرد، فکر می کند که این نوعی بازی است و دفعه بعد که شما اقدام به بیرون آوردنش از قفس می کنید، سرعت حرکت خود را بالاتر برده و فشار بیشتری هم با منقارش ایجاد می کند و به این ترتیب به گاز گرفتن عادت می کند.
افسردگی و بیماری
طوطی ها در هنگام بیماری ترجیح می دهند گوشه قفس خود مانده و زمانی را با خودشان خلوت کنند. در این حال آنها دوست ندارند که نزدیک شما باشند؛ پس سعی می کنند که بی میلی خود را با گاز گرفتن شما نشان داده و دوباره به قفسشان باز گردند. شروع عادت گاز گرفتن در طوطی که قبلا این کار را انجام نمیداده است به همراه رفتار آرام و گوشه گیرانه و کاهش اشتها نسبت به غذا و بازی کردن، می تواند نشانه ای از بیماری در طوطی شما باشد که برای تشخیص قطعی آن بهتر است به دامپزشکی مراجعه کنید.
کنترل رفتارهای شما
طوطی ها پرندگان خیلی باهوشی هستند که همه چیز را خیلی سریع یاد می گیرند؛ بنابراین باتوجه به واکنشی که شما در زمانی که گازتان می گیرد نشان می دهید، متوجه می شود که می تواند از این کار به عنوان یک اهرم فشار جهت رسیدن به خواسته خود استفاده کند.
به عنوان مثال، گاز گرفتن طوطی ملنگو شما یک بار در حین بازی، باعث شده که سریعاً او را به قفسش برگردانید. شاید شما این کار را به عنوان تنبیهی برای رفتار بد او در نظر گرفته باشید ولی برداشت او به این گونه خواهد بود که گاز گرفتن شما مساوی است با برگشتن به قفس؛ جایی که می تواند غذا بخورد، استراحت کرده و مدت زمانی را با خودش خلوت کند. به همین علت دفعه بعد که چنین خواسته ای داشته باشد، شما را گاز می گیرد تا درخواستش را پاسخ دهید.
از دیگر زمان هایی که طوطی سعی می کند با گاز گرفتن به خواسته اش برسد، هنگام کوتاه کردن ناخن هایش است که زیاد به آن علاقه ای ندارد؛ پس شما را گاز می گیرد تا او را رها کرده یا به قفس باز گردانید.
درمان گاز گرفتن طوطی
پس از شناخت دلایل گاز گرفتن در طوطی ها، حال لازم است با یک سری نکات مربوطه آشنا شوید که به شما کمک می کند که این رفتار نامطلوب را در پرنده خود کاهش داده و کنترل کنید.
آموزش صحیح طوطی
یکی از ساده ترین کارهایی که میتوان در خصوص بهبود رفتارهای طوطی ها انجام داد، آموزش صحیح آن ها می باشد. طبیعتاً طوطی شما اگر به خوبی دستی شده باشد و آموزش های لازم در خصوص رفتار با افراد دیگر و … را فرا گرفته باشد، کمتر احتمال بروز رفتارهای ناپسندی چون گاز گرفتن در او به وجود می آید؛ بنابراین در گام اول باید روش های صحیح آموزش او را یاد گرفته و به کار بگیرید.
آموزش افراد خانواده
وقتی طوطی کسی را گاز می گیرد، به این توجه کنید که فرد آسیب دیده چه کسی بوده است؟ آیا کودک شما گاز گرفته شده است یا نه؟ و اینکه فرد آسیب دیده در حال انجام چه کاری بوده است که طوطی او را گاز گرفته است؟
اگر شما قصد دارید از طوطی نگهداری کنید، لازم است پیش از آوردن او به خانه، با دیگر اعضا مشورت کرده و در صورت نیاز نحوه صحیح رفتار با پرنده را به آن ها آموزش دهید تا مشکلی در خصوص تعامل با او نداشته باشند. به عنوان مثال کودک شما باید بداند که طوطی عروسک او نیست که بتواند هرجور که دوست دارد با او بازی کند و در صورتی که پرنده را اذیت کند، ممکن است واکنش نامطلوبی از سوی او ببیند.
دانستن اطلاعاتی از این قبیل باعث می شود که دوست کوچک شما بتواند به خوبی با شما و افراد خانواده ارتباط برقرار کرده و با آرامش در کنار شما زندگی کند.
برطرف کردن نیاز های اولیه پرنده
فراموش نکنید که نیازهای اولیه پرنده باید به خوبی پاسخ گفته شوند. منظور از نیاز های اولیه، نیاز او به تغذیه کافی و در وقت معین، نیاز به استراحت و خواب به اندازه و همچنین بازی و فعالیت لازم جهت تخلیه انرژی می باشد.
برطرف کردن نیاز های طوطی در زمان مناسب از دو جهت اهمیت دارد.
اول اینکه طوطی شما در این صورت لازم نمیبیند که جهت انتقال پیامش (مثلا این پیام که گرسنه است) به شما، گازتان بگیرد؛ چراکه همه چیز طبق برنامه و به درستی پیش می رود و نیازی به یاد آوری نیست.
دومین مورد این است که، مانند خود ما، در هنگام گرسنگی، خستگی و … پرنده کم حوصله می شود و ممکن است دست به خشونت بزند؛ لذا لازم است که مشکلش سریعاً برطرف شود.
رفع عامل استرس زا
اگر متوجه شدید که عاملی ناشناخته باعث ترس و نگرانی طوطی شده و باعث شده که رفتار بدی چون گاز گرفتن از خود نشان دهد، باید بلافاصله عامل استرس زا را از محیط حذف کنید. مثلاً اگر پس از روشن کردن جارو برقی متوجه نا آرامی پرنده شدید، سریعاً آن را خاموش کنید و دیگر در حضور او از جارو برقی استفاده نکنید.
اگر این کار برایتان مقدور نیست، مثلاً نمی توانید که اصلا از جارو برقی استفاده نکنید؛ پس سعی کنید که طوطی را با آن آشنا کنید. اول وسیله را باید تا حدی از طوطی دور کنید که دیگر از آن نترسد. اگر طوطی شما با دیدن وسیله از دور نترسید و آرام ماند به او تشویقی بدهید. به مرور زمان هر چند وقت یک بار آن وسیله را کمی به طوطی نزدیک تر کنید و باز اگر رفتار خوبی داشت تشویقی بدهید. به این شکل به مرور زمان طوطی شما ترسش از آن وسیله را از دست داده و به آن به چشم یک چیز خوب که باعث می شود تشویقش کنید، نگاه میکند.
واکنش صحیح
تنبیه کردن پرندگان، خصوصاً طوطی ها، اصلا کار مناسبی نیست و نه تنها مشکل شما را برطرف نمی کند، بلکه ممکن است باعث افسردگی پرنده شود. اگر طوطی شما به آرامی دستتان را گاز می گیرد، واکنشی نسبت به این کار او نشان ندهید؛ چراکه همان طور که پیش از این گفتیم، طوطی ها صدای ناله را به عنوان سیگنالی برای ارتکاب دوباره عمل خود برداشت کرده و کارشان را تکرار می کنند.
ولی اگر محکم گازتان گرفت چه؟ خب مشخص است که در این شرایط واکنش نشان ندادن به کار طوطی غیر ممکن است، پس باید چه کار کرد؟ در خصوص این مسئله شما باید طوطی را جایی پایین تر از سر خود نگه داشته و با صدای معمولی به او نه بگویید. اگر طوطی شما دست از کار خود برداشت که هیچ، در غیر این صورت، اگر روی دستتان است، دست خود را به آرامی تکان دهید و یا اگر روی شانه تان نشسته، شانه تان را تکان دهید. با این کار تعادل پرنده به هم میخورد و برای حفظ تعادل دوباره مجبور به برداشتن منقارش از روی بدن شما می شود.
دقت کنید که در خصوص برهم زدن تعادل پرنده، تکان ملایم دست و شانه تان کافی است و هیچگاه نباید به اندازه ای باشد که پرنده پایین افتد.
سخن پایانی
طوطی ها پرندگان دوست داشتنی هستند و اگر رفتارهای نامطلوبی چون گاز گرفتن در آنها کنترل و رفع شود، بسیار بیشتر مورد علاقه قرار می گیرند. شما در اینجا با دلایل گاز گرفتن طوطی ها آشنا شدید. همچنین راه هایی گفته شد که می توانید با به کار گیری آنها به مرور زمان، گاز گرفتن طوطی خود را کنترل کرده و او را از این عادت ترک دهید.
شما چه راهکار های دیگری برای جلوگیری از گاز گرفتن طوطی ها می شناسید؟ خوشحال می شویم پیشنهادات و نظرات خود را با ما در میان بگذارید.