گام اول، بیماری نیوکاسل چیست؟
نیوکاسل یک بیماری مسری مربوط به پرندگان می باشد که عامل آن ویروسی از خانواده ی پارامیکسو است. پرندگانی که به طور عمده به این بیماری مبتلا می شوند، اغلب پرندگان موجود در صنعت طیور هستند که به صورت متراکم در محیط های مشترک نگهداری می شوند؛ نظیر بوقلمون ها، مرغ عشق ها، شتر مرغ ها، کبک ها، قرقاول ها، غاز ها و اردک ها. البته این بیماری در میان پرندگان وحشی همچون مرغ های دریایی هم دیده شده است.
طبق تحقیقات انجام شده، گونه های مختلفی از این ویروس وجود دارد که می توانند سلول های سرطانی را بدون آسیب رساندن و تخریب بافت های سالم، از بین ببرند؛ به همین علت کاوش های فراوانی جهت استفاده از این ویروس برای ساخت داروهای درمانی سرطان صورت گرفته است.
جالب است بدانید که این بیماری ممکن است به سه شکل خود را نشان دهد که در ادامه توضیحاتی درباره آن ها داده شده است.
لنتوژنیک
صورت اول، بیماری لنتوژنیک نام دارد که در آن پرنده به صورت خفیف مریض شده و علائمی از خود نشان می دهد. با اینکه سویه لنتوژنیک گستردگی فراوانی دارد ولی خوشبختانه درصد شیوع آن بسیار کم است.
مزوژنیک
این مورد، سویه متوسط این بیماری است که علائم نسبت به مورد قبل، کمی شدیدتر هستند.
ولوژنیک
در این مورد، پرنده بیمار بسیار آلوده و ویروسی است و گفته می شود که او به بیماری نیوکاسل مبتلا شده است. متأسفانه تا به حال درمانی برای این بیماری شناخته نشده است و بهترین راه برای بیمار نشدن پرندگان، پیشگیری از ابتلای آن ها می باشد. در انتهای این مطلب نکات لازم برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری، در اختیار شما قرار داده شده است.
گام دوم، تاریخچه بیماری نیوکاسل
به اعتقاد برخی افراد، این بیماری برای اولین بار در سال 1898 در اسکاتلند خود را نشان داد و باعث مرگ و میر تمامی پرندگان اهلی در شمال اسکاتلند شد.
پس از آن، در سال 1926 در جاوه اندونزی و همچنین در سال 1927 در نیوکاسل انگلیس این بیماری به صورت رسمی شناسایی و ثبت شد که نام آن هم برگرفته از اسم همین شهر می باشد. بعد از این ماجرا، این بیماری در سراسر جهان انتشار یافت و مزرعه های پرورش طیور را درگیر کرد؛ به طوری که گزارش های مختلفی از وجود این بیماری در کانادا، ایالات متحده، مناطق وسیعی از آسیا، اروپا، آفریقا و آمریکای جنوبی ثبت شده است.
گام سوم، علائم بیماری نیوکاسل
این مورد که پرندگان آلوده به این بیماری چه علائمی داشته باشند، به عوامل مختلفی بستگی دارد. به عنوان مثال سن پرنده بیمار، سطح ایمنی بدن، استرس های محیطی و این که به چه گونه ای تعلق داشته باشد. حتی این امکان وجود دارد که پرنده ای این ویروس را روی بدن خود داشته باشد و بدون آن که به این بیماری مبتلا شود و نشانه های بیماری در او ایجاد شود، ناقل باشد و بتواند باعث بیمار شدن دیگر پرندگان شود.
یکی از علائم شایع این بیماری، کاهش چشم گیر میزان تخم گذاری پرندگان و نرم و پوسته پوسته شدن سطح تخم ها می باشد؛ اما ممکن است، نشانه های دیگری هم ظاهر شود، مانند:
علائم تنفسی
این بیماری با اثر گذاشتن بر سیستم تنفسی پرنده، باعث بروز اختلالاتی در آن می شود. نشانه های وجود مشکل در سیستم تنفسی به شرح زیر می باشد:
- عطسه کردن
- سرفه کردن
- نفس نفس زدن
- ترشحات مخاطی از بینی
علائم عصبی
بیماری نیوکاسل با حمله به مراکز عصبی باعث بروز مشکلاتی در عملکرد آن ها می شود. از آنجا که تمامی اعمال بدن تحت تأثیر اعصاب صورت می گیرد، آسیب به این قسمت باعث پدیدار شدن مشکلات متعددی می شود که به مرور زمان منجر به ضعیف شدن بدن و مرگ پرنده خواهد شد.
علائم آن عبارتند از:
- لرزش بدن
- فلج شدن اندام های حرکتی (بال ها و پاها)
- افتادگی بال ها
- عدم تعادل سر و گردن
- گردن های پیچ خورده و خمیده
- گرفتگی عضلانی
- افسردگی
- تشنج
علائم گوارشی
اختلال در کارکرد دستگاه گوارش، به این علت از اهمیت بالایی برخوردار است که باعث ضعیف شدن بدن، تحلیل رفتن عضله ها و کاهش مواد مغذی و ضروری برای بافت ها می شود. این علائم شامل موارد زیر می باشد:
- بی میل شدن نسبت به غذاها
- آبکی شدن مدفوع و تغییر رنگ آن به سبز مایل به زرد
گام چهارم، نحوه شیوع بیماری نیوکاسل
ابتلا به بیماری نیوکاسل از دو روش مستقیم و غیر مستقیم صورت می گیرد و اگر به سرعت جلوی انتشار آن گرفته نشود، نهایتاً دو تا شش روز تمام پرندگان موجود در مجموعه (مانند مرغداری) را آلوده و بیمار می کند.
روش مستقیم
در روش مستقیم، پرنده آلوده به ویروس با دیگر پرندگان تماس دارد و باعث بروز بیماری در آن ها می شود.
روش غیر مستقیم
در روش غیر مستقیم، از طریق برخورد به مدفوع و ترشحات بینی، چشم و دهان پرنده بیمار، ویروس به راحتی از آن پرنده به سایر پرندگان منتقل شده و آن ها را نیز مریض می کند. همچنین پرندگانی که از یک منبع آب و غذای مشترک با پرنده بیمار استفاده می کنند نیز در خطر ابتلا به این بیماری خواهند بود.
بهتر است بدانید که انتقال این بیماری از پرنده بیمار به انسان ها و در نتیجه بیمار کردنشان از موارد بسیار نادر است؛ اما غیر ممکن نیست. درصورتی که شخصی نادانسته از گوشت و تخم پرنده ای که به این ویروس آلوده است، استفاده کند (با تصور این که غذا به طور مناسب و در حرارت بالا پخته نشده باشد) و یا با پرندگان مبتلا تماس مستقیم داشته باشد، ممکن است علائم خفیفی همچون آنفولانزا در او ایجاد شود.
سردرد، سرگیجه، بی خوابی و ریختن مداوم اشک از چشم نشانه های دیگر این بیماری در انسان ها می باشند که به صورت کوتاه مدت خود را نشان داده و به سرعت از بین می روند و شخص سلامتی خود را به دست می آورد؛ بنابراین می توان گفت که این بیماری خطر جدی برای سلامتی انسان ها ندارد.
گام پنجم، پیشگیری از بیماری نیوکاسل
از آنجا که بیماری نیوکاسل درمانی نداشته و به سرعت میان پرندگان دیگر، خصوصاً در صنایع پرورش پرندگان، منتشر شده و همه را آلوده می کند؛ بهترین کار جهت پیشگیری از خطرات ابتلا به آن، واکسیناسیون طیور می باشد. علاوه بر این مورد، شما می توانید با اقدامات بسیار آسان و کم هزینه از بیمار شدن پرندگانتان جلوگیری کرده و از هزینه های درمانی احتمالی در آینده پیشگیری کنید. به عنوان مثال:
- اگر پرنده یا پرندگان خود را در محیطی سر باز نگهداری می کنید، محیط را به گونه ای ایمن سازی کنید که احتمال برخورد آن ها با دیگر پرندگان بومی و وحشی نباشد.
دکتر موریس پیتسکی، دامپزشک و عضو هیئت علمی دانشکده دامپزشکی دیویس، یک کاوشگر در خصوص بیماری های پرندگان می باشد. وی در آخرین تحقیقات خود به واقعیتی پی برده است و آن، این است که ویروس در پرندگان مرده تکثیر نمی شود؛ اما پرندگان زنده باید از لحاظ امکان ابتلا به بیماری مورد مطالعه قرار بگیرند. بنابراین برای پیشگیری از ابتلا به بیماری نیوکاسل باید طیور را دور از پرندگان وحشی نگهداری کرد.
- به طور مرتب، محیط نگهداری پرندگان را تمیز و ضدعفونی کنید تا ویروس نتواند برای مدت طولانی در آنجا زنده بماند.
- آب و غذای مصرفی پرنده نباید در معرض برخورد با سایر پرندگان قرار بگیرد تا اگر آن ها مریض بودند، امکان پخش شدن بیماری نباشد.
- همچنین ظروف آب و غذای پرنده که تأثیر بالایی در حفظ سلامت او دارد، باید مرتباً تمیز و ضدعفونی شود.
- اگر متوجه ی بروز علائم بیماری در یک یا چند پرنده شدید، به سرعت آن ها را از دیگر طیور جدا کرده و با مشورت دامپزشک تحت مراقبت قرار دهید.
- اگر شما صاحب یک مرغداری هستید یا در چنین مکانی کار می کنید؛ بایستی مراقب باشید تا خارج از محل کار خود با پرندگان دیگر، به خصوص پرندگان وحشی که از سلامتشان مطمئن نیستید، برخورد نداشته باشید. فراموش نکنید که ترشحات مخاطی پرنده ممکن است به لباس شما چسبیده و به این صورت به دیگر پرندگان انتقال یابد.
- بهتر است که کارکنان مراکزی همچون مرغداری، مزرعه پرورش شتر مرغ و … از لباس ها و کفش های استریل برای ورود به این محل ها استفاده کنند. به این صورت امکان انتقال ویروس از خارج به داخل محیط به حداقل میزان ممکن می رسد.
علاوه بر موارد اشاره شده، بهتر است پس از دست زدن به پرندگان، دست های خود را به خوبی شسته و ضدعفونی کنید.
سخن پایانی
در دنیای پرندگان بیماری های مختلف و بعضاً خطرناکی وجود دارد. اگر شما برای مقاصد تجاری و یا علاقه شخصی از طیور نگهداری می کنید؛ لازم است تا حتما نسبت به بیماری نیوکاسل آگاه باشید. در غیر این صورت نه تنها خود ضرر بزرگی متحمل می شوید، بلکه حیات یک موجود زنده را هم تحت تأثیر قرار می دهید.
اگر نظر یا پیشنهادی در رابطه با پیشگری از ابتلا به این بیماری دارید، خوشحال می شویم با ما به اشتراک بگذارید.
منابع :