آموزش نگهداری همستر؛ فواید، مضرات، واکسن، قفس

ویژگی های ظاهری همستر ها

همستر ها ، جونده های کوچکی از خانواده موش شکل ها و یکی از انواع جونده های پستاندار هستند. همسترها به وسیله دم های کوچکشان، پاهای کوتاه و پهن شان و گوش های کوچکی که دارند، از بقیه جوندگان متمایز می شوند. این عضو کوچک خانواده جوندگان در طیف های مختلفی از رنگ ها وجود دارد؛ رنگ هایی مثل سیاه، خاکستری، قهوه ای، سفید، زرد، قرمز و یا ترکیبی از آنها. همچنین به دلیل ویژگی های ظاهری متمایز کننده ای که دارند، نگهداری همستر محبوبیت زیادی در بین مردم دارد.

همستر ها و موش ها هر دو از خانواده جوندگان موش شکل هستند اما در دو زیر خانواده جداگانه با گونه های خاص و بسیار، تقسیم می شوند ، همستر ها از زیر خانواده جوندگان مورینه هستند و این زیر خانواده شامل حداقل 519 گونه می شود! همستر ها در زیر خانواده ای از زیرخانواده بزرگ جوندگان مورینه (موروئیدئا / Muridae / Muroidea ) به نام کریستینا ( کرستینا / Cricetinae ) قرار دارند. انواع همستر ها به 19 گونه در 7 جنس مختلف طبقه بندی شده اند.

انواع نژاد های همستر

5 گونه معروف همستر عبارتند از :  

• همستر طلائی یا سوری
• چینی
• کوتوله کمپل
• کوتوله روسی سفید زمستانی
• کوتوله روبروفسکی

این پنج گونه در دسته همستر های خانگی قرار دارند. این دسته از همستر ها اغلب با گونه همستر سوری که به آرام و مطیع بودن مشهورند، معرفی می شوند و شامل هر پنج گونه مشهور همستر که در بالا گفته شد، می شوند؛ چرا که هر پنج گونه بسیار همستر های بامزه و دوست داشتنی هستند که به محیط زیادی برای نگه داری نیاز ندارند و حیوانات خانگی عالی برای شما می توانند باشند.

همستر طلائی یا سوری (Golden hamster)

همستر سوری به همستر طلائی و همستر معمولی نیز شناخته می شود و از محبوب ترین گونه ها برای نگهداری است؛ زیرا ارزان قیمت است و نگهداری از او آسان است و اسم طلایی برای او لزوماً به رنگ خز های او مرتبط نیست. این کوچک آرام، در طبیعت خشک شمال سوریه و جنوب ترکیه به طور طبیعی زندگی می کند.

خصوصیات

• عمر آنها در طبیعت بین 1.5 تا 3 سال است اما اگر شما به خوبی از او مراقبت کنید، 3 تا 4 سال در کنار شما زندگی می کند.
• از نظر ظاهری این همستر پنج برابر همستر های کوتوله است و به خرس عروسکی و مو کوتاه یا همستر فانتزی مشهور است و یکی از دلایل آسان تر بودن نگهداری همستر سوری نسبت به کوتوله ها اندازه آنهاست.
• ذات آرام آنها موجب شده که موجوداتی طعمه باشند و به همین دلیل نسبت به صداهای بلند و حرکات تند و لمس با کمی پرش واکنش نشان می دهند.
• این موجود دوست داشتنی نوازش دوست هستند و بعد از رام شدن بسیار دوستان خوبی برای شما می شوند و پیوند محکمی برقرار می کنند ولی حتی این موجود آرام هم در بعضی موقعیت ها ممکن است با دندان های ریز خود گاز بگیرد.
• همستر سوری از منزوی ترین همستر ها است و ترجیح می دهد تنها باشد و نمی توانند با سوری دیگری در یک اتاق کنار بیایند .

در نهایت محبوبیت این گونه همستر نسبت به چند گونه دیگر به عنوان حیوانات خانگی به دلیل دوستانه تر بودن و قابل کنترل تر بودنشان است و اینکه به ندرت گاز می گیرند و انتخاب مناسبی برای خانواده هایی که کودک کم سن دارند، هستند.

همستر روبروفسکی (Roborovski dwarf hamster)

  اسم های دیگر این همستر بامزه، همستر صحرایی یا کوتوله روبرو است. او کوچکترین گونه در میان سه گونه جنس فودوپوس (Phodopus) است و در بیابان های آسیای مرکزی زندگی می کند.

 ویژگی ها

• اندازه او در هنگام تولد کمتر از 2 سانتی متر و در بزرگسالی بین 4.5 تا 5 سانتی متر است و وزنش بین 20 تا 25 گرم است . 
• این کوتوله های دوست داشتنی روبوروفسکی (مینیاتوری) یکی از طولانی ترین سال های عمر را دارند که میانگین آن 5 سال است اما این کوتوله ها به سخت رام شدن و دوستانه نبودن مشهورند .
• کوتوله های روبرو به دلیل طبیعت بیابانی شان احساس تنهایی نمی کنند و نسبت به سایر همستر ها تکامل یافته اند و اما این گونه همستر به کسانی که مایل به نگهداری دو یا چند همستر در کنار هم هستند، توصیه می شود؛ چرا که به خوبی با هم گونه خود کنار می آیند .

این موجودات کوچک دوست داشتنی نوازش را زیاد دوست ندارند و نحوه مراقبت آنها چالش برانگیز است و برای ایجاد پیوند اعتماد با آنها باید صبور باشید. بهترین زمان برای دوست شدن با آنها 2 یا 3 هفته بعد از تولدشان است و برخلاف تصور ایجاد شده برای عام ممکن است همستر های کوچک در روبرو با گونه های بزرگ تر همستر سوری آرام و مطیع تر باشند یا بالعکس شاید رام نشدنی ترین باشند و این به برخورد و رفتار صاحب آنها بستگی دارد.

قفس این کوتوله های زیبا باید بین 50 در 100سانتی متر یا حداقل 20 در 15سانتی متر باشد تا با میل طبیعی آنها سازگار باشد . حمام شن یکی از مورد علاقه های همستر روبروفسکی است و یک راه عالی برای تمیز نگه داشتن خزهای آنها است .

همستر چینی (Chinese hamster)

همستر کوتوله چینی عموماً خلق و خوی دوستانه دارد و به خوبی با هم گونه خود کنار می آیند اما باید حواستان به فراهم کردن مقدار مناسب اسباب بازی برای آنها باشید تا دچار استرس نشوند؛ زیرا استرس موجب می شود همستر شما شروع به جویدن هرچه در قفسش است، کند.

این کوتوله ها بسیار شکننده اند و هنگام حمل کردنشان باید مراقبشان باشید. این دوستان کوچک ما کمی ترسو هستند و بسیار سریع حرکت می کنند.  این کوتوله های چینی اگر با نوازش رام شوند، بسیار دوستانه هستند و این رابطه دوستانه را با هم گروهی های خود هم دارند.

اما اگر از زمان کودکی همسترها، صاحب آنها نبوده اید، ممکن است نسبت به نوازش شدن عادت نداشته و عصبی شوند و گاز بگیرند و رام کردن آنها نیاز به تمرین دارد؛ به این صورت که هر روز در زمان مشخصی برای مدت 5 دقیقه او را در آغوش بگیرید تا او با شما صمیمی تر شود.

نکاتی درباره نگهداری همستر ها

غذا و تغذیه

انتخاب صحیح غذای همستر ها و داشتن یک رژیم غذایی سالم برای نگهداری همستر ضروری است. بهترین رژیم غذایی برای این کوتوله های بامزه شامل پلت ها و دانه ها و غلات و میوه ها و سبزیجات فراوان است که سالم و تازه بودن این مواد غذایی هم اهمیت زیادی دارد .

وجود پلت ها در روتین غذایی آنها الزامی است؛ چرا که اگر شما مخلوطی از دانه ها و میوه ها را در اختیار همستر خود قرار دهید، ممکن است فقط مورد علاقه اش را بخورد و از خوردن بقیه اجتناب کند و این کار باعث بهم خوردن تعادل در رژیم غذایی او می شود؛ ولی پلت هایی که شما از پت شاپ ها اغلب به صورت کیک، غلات صبحانه و بیسکویت تهیه می کنید، مخلوطی از تمام مواد مورد نیاز او است و بنابراین حجم اصلی غذای همستر ها را باید پلت ها تشکیل دهند.

باید و نباید ها در رژیم غذایی همستر

شما می توانید بعضی از موادی که خود مصرف می کنید را به همسترتان بدهید اما به شرطی که ده درصد رژیم غذایی او را تشکیل دهند و سالم باشند و همچنین مواد غذایی شامل قند بالا مثل عسل، باید بسیار با احتیاط به همستر ها داده شود چرا که این کوتوله ها مستعد دیابت هستند و همچنین در دادن غذاهای چرب مثل کره بادام زمینی که از مورد علاقه های همستر شما است نیز باید احتیاط کرد.

این احتیاط در تغذیه همسترها لازم است؛ چرا که ممکن است به کیسه لپ او بچسبد و مشکلات جدی ایجاد کند؛ پس باید این ماده غذایی به عنوان جایزه در مقدار کم و با احتیاط به او داده شود مثلا به صورت لایه ای نازک روی تیکه چوبی به او بدهید.
نکته دیگری که باید دقت کنید مقدار مواد غذایی مخصوصا سبزیجات و میوه ها است چرا که مقدار زیاد آنها موجب اسهال همستر می شود.

همستر چند روز بدون غذا زنده می ماند؟

اگر قصد تنها گذاشتن همستر خود را دارید او بدون آب و غذا 4 روز می تواند زنده بماند پس با آب و غذای مناسب می توانید یک هفته او را تنها بگذارید اما بهتر است اگر می توانید از کسی بخواهید از او مراقبت کند یا حداقل یک تا دو بار در هفته وضعیت او را بررسی کند.

بعضی مواد غذایی مجاز برای همستر ها چیست؟

• سیب درختی (بدون هسته)
• موز
• انگور
• تمشک
• کلم بروکلی
• هویج
• گل کلم
• خیار
• برگ قاصدک
• کلم پیچ
• نخود
• سیب زمینی (پخته شده)
• کاهو
• اسفناج
• توت فرنگی
• سیب زمینی شیرین
• کدو
• علف
• نان جو یا نان تست
• غلات صبحانه (بدون قند)
• کرم
• جیرجیرک
• تیکه های کوچک مرغ پخته شده
• تخم مرغ آب پز
• بادام زمینی شور نشده
• تخم کدو
• عدس
• تخم آفتابگردان
• ذرت بو داده (بدون کره و نمک)

غذا های ممنوعه برای همستر چیست؟

بعضی مواد غذایی مضر برای همسترها که اصلاً نباید به همستر خود بدهید:

• دانه های سیب درختی
• لوبیای خام
• بادام
• مرکبات
• سیر
• پیاز
• برگ های ریواس یا ریواس خام
• شکلات
• غذاهای شیرین و نمکی
• خوراکی های مضر و فاقد ارزش غذایی

بهداشت و نظافت

• یکی از چالش های نگهداری همستر ها، نگهداری از دندان های آنهاست؛ رشد دندان های این دوست کوچک شما متوقف نمی شود و شما باید به او کمک کنید تا در اندازه مناسبی دندان هایش را نگه دارد که البته کار مشکلی نیست و همه کار ها بر عهده دوست کوچک ما است و شما فقط باید چیز هایی مثل تکه ای چوب یا شاخه درخت که جویدنشان سخت است، به او بدهید و البته مراقب باشید که چوب یا شاخه به آفت کش و سم یا رنگ آغشته نباشد.
• همستر ها مکش قوی ندارند، پس بهتر است در هنگام انتخاب قفس و ظرف آب او دقت کنید.
• همچنین یکی از سوالات متداول این است که چگونه همستر را خوشحال کنیم؟ بهترین راه حل استفاده از چرخ برای آنها است؛ چرا که این موجودات پر انرژی تا ۱۴ کیلومتر در روز می توانند بدوند و این باعث شادی آنها می شود.
• در نظر داشته باشید که این موجودات کوچک شب زنده دار هستند و در بیشتر زمان روزشان خواب هستند و نباید مزاحم خوابشان شوید و شب ها شروع به فعالیت می کنند و صدای دویدن آنها در چرخشان و حرکتشان در قفس ممکن است شما را آزار دهد.

آیا همستر به حمام کردن نیاز داره؟

شستن همستر ها به طور کل ضروری نیست و آنها در تمیز نگهداشتن خود به خوبی عمل می کنند ولی اگر واقعا نیاز می بینید، می توانید انجامش دهید و همچنین بهتر است بدانید، همستر های سوری مانند کوتوله ها، از حمام شدن لذت نمی برند.

قفس

از دیگر وظایف شاید کمی مشکل شما تمیز کردن هر روز قفس همسترتان است. او به شما نیاز دارد تا فضولات را جمع کنید، غذاهایی که او پنهان کرده پیدا کنید و از فساد و کپک زدن غذاها در قفس او جلوگیری کنید و تخت خواب کثیف او را جایگزین کنید. فراموش نشود که باید هفته ای یکبار براده های قفس را عوض کنید و قفس او را با آب وصابون بشویید .

همستر و کودک

توصیه می شود این موجودات کوچک را در دست بچه های زیر 6 سال قرار ندهید؛ چرا که همستر ترسیده شما ممکن است با گاز گرفتن هم به کودک و هم به خودش آسیب بزند.

واکسن

همستر ها به واکسیناسیون نیازی ندارند و این به دلیل این است که تابحال بیماری خاصی از همستر ها به انسان منتقل نشده و در ایران دامپزشک ها واکسن را ضروری نمی دانند و فقط هر شش ماه یکبار ممکن است برای آنها داروی ضد انگل تجویز کنند که این مورد هم اگر همستر شما رژیم غذایی تمیز و بهداشتی داشته باشد، پیش نمی آید.

بارداری همستر ها

سن بارداری برای همستر مادر بین 4 تا 6 ماه است و اگر بیش از 8 ماه سن دارد ممکن است دچار مشکلات بارداری شود. مدت بارداری در همستر بین 20 تا 22 روز است و همستر مادر یک روز  بعد از زایمان می تواند دوباره باردار شود.

قبل و هنگام بارداری

در صورتی که متوجه بارداری همستر خود شده اید، قفس را به صورت کامل برای مسافران کوچکتان تمیز کنید. همستر باردار وقتی به زمان زایمان نزدیک می شود بی قرار و فعال می شود و ممکن است خونریزی واژینال داشته باشد.

بعد از به دنیا آمدن و بارداری

پس از به دنیا آمدن دوست های جدیدتان تا ۷ روز نگران تمیزی نباشید؛ اجازه دهید به خانه شان عادت کنند و مادر و بچه هایش را به حال خود رها کنید، مخصوصاً اگر همستر شما قبلاً مادر نشده است، مراقب باشید که استرس و ترسی برای همستر مادر ایجاد نشود؛ چرا که ممکن است موجب شود مادر به بچه هایش آسیب بزند و موجب مرگ آنها شود.

اگر متوجه شده اید یکی از بچه ها مرده است، هنگامی که مادر خواب است یا در کنار سایر بچه هایش است، می توانید او را بیرون آورید. بعد از گذشت 21 تا 28 روز از تولد همستر ها، آنها را بر اساس جنسیت و با توجه به نژاد باید از هم جدا کرد و همچنین بعد از چهار هفته به علت رشد، دوستان کوچکتان نیاز به فضایی مخصوص خود برای تحرک داشتن، دارند.

قیمت همستر خانگی

قیمت گونه های همستر تفاوتی ندارد مگر که آن گونه در منطقه زندگی شما کمیاب باشد و همین موجب تفاوت قیمت می شود. این جوندگان خانگی اغلب ارزان قیمت هستند و رنج قیمت ثابتی ندارند و طیف قیمتی آنها با کمتر از 100 هزار تومان شروع می شود و تا بیشتر از 300 هزار تومان ادامه دارد.

در مورد چگونگی تشخیص جنسیت همسترها، پیشنهاد میکنیم مقاله مرتبطی را که در وبلاگ پت و وت نوشته شده است را مطالعه کنید.

بیماری های مشترک بین انسان و همستر

همستر ها مستعد ابتلا به بیماری ها و ویروس ها هستند و کودکان کم سن بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند.

بیماری هایی که قابل انتقال هستند، عبارتند از:

• باکتری سالمونلا: این باکتری می تواند باعث گرفتگی معده، اسهال و تب شود.
• کوریومننژیت لنفوسیتی: انتقال از طريق هوا يا تماس با فضولات آلوده صورت مى‌گيرد و باعث عفونت در انسان می شود.
• هانتا ویروس: این بیماری گاهی می‌تواند مرگ آور هم باشد. مانند تب خونریزی دهنده به همراه سندرم کلیوی (HFRS) و سندرم ریه ویروس هانتا (HPS).
• تولارمی: بیماری است كه درمان ندارد و همستر مبتلا به این عفونت به شدت بیمار می شود و ظرف کمتر از یک روز می میرد.

همستر نیز می تواند باعث واكنش های آلرژیك مثل سرفه، عطسه، آب ریزش بینی، تورم ملتحمه چشم و ریزش اشك از چشم، به ویژه در كودكان و سالمندان شود و در خانواده هایی كه فرزند زیر پنج سال دارند، به هیچ عنوان نگهداری از همستر توصیه نمی شود.

و در نهایت با رعایت نکات بهداشتی در نگهداری درست و صحیح همستر و رفتار بهداشتی صاحب همستر مثل شستن دست های بعد از تماس با حیوان، انتقال را به حداقل رساند .

مضرات نگهداری همستر

• بیماری های مشترک با انسان : لازمه نگهداری همستر ، برخورداری از اطلاعات مهم در مورد بیماری های مشترک آن با انسان است.
• نیاز به نظارت بزرگسالان
• طول عمر کوتاه
• گاز گرفتن
• فعالیت های شبانه: این موجودات کوچک شب زنده دار هستند و ممکن است سر و صدا های ایجاد شده توسط آنها شما را اذیت کند.

آیا همستر هاری دارد ؟

در جواب این سوال باید گفت بله، ممکن است همستر هاری داشته باشد چون بیماری در پستانداران شایع است و علائم آن در حیوان زیاد مشخص نیست اما انتقال بیماری هاری با گاز حیوانات کوچک مثل موش همستر و خرگوش نادر است؛ چرا که پوست را نمی شکافد و دندان های کوچک آنها موجب جراحتی که باعث انتقال این بیماری کشنده شود، نمی شود و در نتیجه بعد از گاز گرفته شدن توسط این موجودات کوچک، اغلب نیاز به مراجعه به مراکز بهداشت و درمان نیست ولی در صورت خونریزی باید به مراکز درمانی مراجعه کرد و سهل انگاری نکرد.

سوالات متداول در رابطه با همسترها

سخن پایانی

همانطور که مطالعه کردید نگهداری همستر ها کار به نسبت کم زحمتی است و صبور بودن و مهربان بودنتان، راز موفقیت رابطه شما و دوست کوچکتان است و پس با انتخاب آنها به عنوان حیوان خانگی می توان گفت که تصمیم درستی گرفته اید.

اگر شما صاحب همستر هستید، تجربه شما چه بوده است؟ خوشحال می شویم نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

منابع

• kaytee.com
• irna.ir